PUBLICATIONS IN DUTCH
‘DE LOBBY’ AAN BANDEN?
OVER HET ONGELIJK SPEELVELD EN DE REGULERING VAN BELANGENVERTEGENWOORDIGING
Co-auteur Caelesta Braun
Tijdschrift voor Toezicht (2018), 9(4).
De vraag of lobbyregulering zinnig en effectief is, is niet gemakkelijk te beantwoorden. Enerzijds is belangenvertegenwoordiging een cruciale levensader voor elk democratisch politiek systeem, anderzijds leidt het regelmatig tot uitwassen die juist indruisen tegen de principes van een representatieve democratie. Een antwoord op de vraag of regulering van het lobbyproces zinnig is, moet dus zowel rekening houden met de essentie van het proces voor democratische besluitvorming als de onmiskenbaar negatieve externaliteiten. In dit stuk ontwikkelen wij een evaluatiekader gericht op drie belangrijke potentiële neveneffecten van belangenvertegenwoordiging: een ongelijk speelveld, ontoegankelijke en ondoorzichtige besluitvorming, en beleidsuitkomsten die belangenverstrengeling impliceren. In dit artikel nemen we de voorgestelde maatregelen in de initiatiefnota Lobby in Daglicht, alsook de daaropvolgende kabinetsreactie en genomen maatregelen nader onder de loep. We werpen hierbij de vraag op of dit pakket aan maatregelen en regelgeving een gepast antwoord vormt op de geïdentificeerde problemen, en meer fundamenteel of door de sterke focus op meer transparantie een aantal andere belangrijke aspecten van belangenvertegenwoordiging over het hoofd worden gezien. Onze belangrijkste conclusie is dat de huidige set aan maatregelen een blinde vlek heeft voor het meest fundamentele probleem met betrekking tot belangenvertegenwoordiging dat op alle vlakken doorwerkt, namelijk een ongelijk speelveld tussen verschillende maatschappelijke groepen.
HET POTENTIEEL VAN DENKTANKS ALS STRATEGISCHE PARTNER IN BELEIDSVORMING
Res Publica (2018), 60 (4): 407-409
Bij het zoeken naar antwoorden op de grote maatschappelijke uitdagingen van de toekomst, zoals vergrijzing en klimaatopwarming, rekenen beleidsmakers vaak op inzichten van maatschappelijke stakeholders en experts, zoals belangengroepen, denktanks, bedrijven en academici. Hierbij dienen deze externe partners niet alleen voldoende kennis in huis te hebben, maar ook te beschikken over een brede en toekomstgerichte blik. Onze centrale assumptie is dat denktanks alvast in theorie uniek geplaatst zijn om deze rol als strategische partners in beleidsvorming te vervullen.
UITGELEZEN: LOBBYEN IN DE WETSTRAAT
Samenleving en Politiek (2017) : 86-88.
Een belangrijke troef van Lobbyen in de Wetstraat is dat het regelrecht ingaat tegen de al te negatieve en simplistische visie op lobbying. Dominique Soenens plaatst belangenvertegenwoordiging
in een bredere maatschappelijke en politieke context, en toont overtuigend aan dat het een misvatting is lobbying gelijk te stellen met ‘achterkamerpolitiek waarbij er van alles geregeld wordt met behulp van enveloppen vol geld en met drank overgoten diners.
DENKTANKS IN BELGIE: ONBEKEND EN ONBEMIND?
Co-auteur Valérie Pattyn
Samenleving en Politiek (2016), 23 (5): 70-78.
De afgelopen jaren zien we een sterke toename van het aantal denktanks in verschillende landen. Ook ons land ontsnapt niet aan deze trend. Los van de denktanks die zich louter op de Europese Unie richten, hebben sinds 2000 een tiental nieuwe denktanks het licht gezien in België. In tegenstelling tot andere landen lijkt de rol van deze organisaties in ons politiek systeem echter eerder beperkt. In dit stuk bekijken we het fenomeen ‘denktank’ van naderbij en maken we een balans op van het huidige denktank-landschap. Wat maakt een organisatie tot denktank? Wat zijn de centrale kenmerken van denktanks in België? En waarom zijn ze niet méér aanwezig in het politieke en maatschappelijke debat?
AANDACHT TREKKEN OF ADVIES VERSTREKKEN? DE AANWEZIGHEID VAN MIDDENVELDORGANISATIES IN ADVIESRAAD- EN BEELDBUISPOLITIEK
co-auteur Ruud Wouters
Res Publica (2015), 57(2): 159-183.
Middenveldorganisaties kunnen op verschillende manieren hun stem laten horen in het maatschappelijke debat. In deze bijdrage vergelijken we de aanwezigheid van middenveldorganisaties in twee cruciale arena’s: de media arena en de politieke arena. We doen dit in de context van Vlaanderen. Meer bepaald analyseren we empirisch de aanwezigheid van middenveldorganisaties in de 12 strategische adviesraden van de Vlaamse regering (politieke arena) en de 19u nieuwsuitzendingen van de Vlaamse commerciële en publieke omroep (media arena). We beargumenteren dat elke arena een eigen specifieke logica heeft, maar dat elementen van de politieke logica ook deel uitmaken van de media logica. Onze resultaten tonen aan dat toegang tot beide arena’s cumulatief is: dezelfde organisaties voeren in beide arena’s het hoge woord. Toch spiegelen de arena’s niet perfect. Organisaties die toegang tot de politieke arena ontberen maar erin slagen spektakel te bieden, klimmen in de pikorde van de media arena. Dit is echter eerder de uitzondering dan de regel; meestal kunnen “politieke outsiders” op bijzonder weinig aandacht van journalisten rekenen. Het lijkt er dus op dat de media arena politieke macht volgt en bestendigt, eerder dan uitdagers een level playing field te bieden.