AirBnb, Amazon Uber... Met behulp van digitale technologieën hebben deze bedrijven een ware disruptie gecreeërd binnen hun industrie. Ze werken volgens een compleet andere logica dan traditionele bedrijven, en dwingen gevestigde spelers hun manier van werken fundamenteel in vraag te stellen.
Belangengroepen hebben ook steeds meer aandacht voor de opportuniteiten die nieuwe technologieën bieden. Hierbij is de focus vaak beperkt tot online communicatie, en hoe middelen als Facebook en Twitter beter ingezet kunnen worden om bestaande praktijken een online verlengstuk te geven. Zal de doorgedreven digitalisering op langere termijn ook voor disruptie zorgen in de wereld van belangenorganisaties?
In een eerdere blog post besprak ik de opkomst van een “derde generatie” belangenorganisaties. Zij organiseren zich als een online netwerk waarbij leden geen financiële bijdrage betalen, maar wel selectief gemobiliseerd worden rond bepaalde kwesties die ze belangrijk vinden. Deze organisaties staan open voor participatie en bijdrages van iedereen, en hebben geen specifiek gedefinieerde achterban. Is het waarschijnlijk dat meer traditionele belangenorganisaties, die opgericht werden voor er sprake was van Facebook en iPhones, deze manier van werken overnemen? Kan een digitaal organisatiemodel ook werken voor verenigingen die wel een duidelijk afgelijnde achterban hebben, zoals veel professionele organisaties?
"Hoe breder de maatschappelijke steun, hoe waarschijnlijker dat een vereniging een luisterend oor zal vinden bij beleidsmakers."
Enerzijds past een open benadering van lidmaatschap en participatie perfect bij de doelstelling van veel professionele organisaties om een betere maatschappelijke inbedding te realiseren en een breder publiek te bereiken. Hierbij kijken ze verder dan het betrekken van kernleden, en willen ze in de context van bepaalde campagnes ook potentiële symphatisanten, of zelfs de algemene publieke opinie, aanspreken. Hoe breder de maatschappelijke steun, hoe waarschijnlijker dat een vereniging een luisterend oor zal vinden bij beleidsmakers.
Een succesvolle verbreding van de organisatie is echter onmogelijk zonder een duidelijke visie op de eigen identiteit. Een eerste vraag hier is welke andere doelgroepen je precies wilt aanspreken via digitale tools? Welke belangrijke publieken (of potentiële leden) worden vandaag niet bereikt? En zijn online platformen de beste manier om deze mensen alsnog warm te maken voor de organisatie? Een tweede meer fundamentele vraag betreft de rol van deze “symphatisanten” in de dagelijkse werking van de organisatie. Krijgen zij dezelfde diensten aangeboden als traditionele, betalende leden? Zijn zij welkom op alle activiteiten? Mogen zij mee beslissen over de koers van de organisatie? Als je zwaar wilt inzetten op de kracht van digitalisering, is het essentieel heldere antwoorden op deze vragen te hebben.
